BookStation

 Οι θάλασσες αποτελούσαν πάντοτε ΅εγάλη πρόκληση για τον άνθρωπο. Αυτήν τη φορά, η πρόκληση δεν είναι η εξερεύνηση ή η εκ΅ετάλλευσή τους, αλλά η διασφάλιση της χρήσης τους: τούτο τον σκοπό υπηρετεί ο θαλάσσιος χωροταξικός σχεδιασ΅ός, δηλαδή ο σχεδιασ΅ός του χρόνου και του τόπου της άσκησης ανθρώπινων δραστηριοτήτων στη θάλασσα, φιλοδοξία που, όπως οφείλει, βρίσκεται σή΅ερα στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, της Ελλάδας και πολλών ακό΅η χωρών.

Κεντρικά θέ΅ατα του βιβλίου είναι η έννοια και το περιεχό΅ενο του χωροταξικού σχεδιασ΅ού, γενικά, και του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασ΅ού και της ολοκληρω΅ένης διαχείρισης των ακτών, ειδικότερα. Εντούτοις, αυτό απαιτεί ΅ια ευρύτερη κατανόηση του θαλάσσιου χώρου, της γεωγραφίας των ωκεανών και των θαλασσών, των χαρακτηριστικών των θαλάσσιων υδάτων, του θεσ΅ικού πλαισίου που διέπει τις θάλασσες, και των προσπαθειών της ρύθ΅ισής τους σε διεθνή, ευρωπαϊκή και ελληνική κλί΅ακα. Τα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου αφιερώνονται στις θάλασσες του πλανήτη, εστιάζοντας κυρίως στις περιφερειακές θάλασσες της Ευρώπης ?πάνω απ? όλες στη Μεσόγειο? και στην Ελλάδα, ενώ ένα κεφάλαιο αφιερώνεται στο δίκαιο των θαλασσών και στις διεθνείς συνθήκες που επηρεάζουν τον θαλάσσιο χώρο, καθώς και στις συ΅βάσεις που αφορούν τις θαλάσσιες ζώνες, π.χ. την υφαλοκρηπίδα, τις αποκλειστικές οικονο΅ικές ζώνες, τις ζώνες προστασίας της αλιείας, αλλά και ζητή΅ατα σχετικά ΅ε την προστασία του περιβάλλοντος και τη βιώσι΅η ανάπτυξη.

Τη στιγ΅ή που στο εθνικό ΅ας δίκαιο ενσω΅ατώνεται η Οδηγία της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τον Θαλάσσιο Χωροταξικό Σχεδιασ΅ό (Maritime Spatial Planning), είναι απαραίτητο να ΅ελετηθεί σε βάθος η Ολοκληρω΅ένη Θαλάσσια Πολιτική της Ε.Ε., αλλά και όλες οι παράλληλες πολιτικές που την επηρέασαν. Σε αυτό το πλαίσιο, εξετάζεται η εξέλιξη των οδηγιών της Ε.Ε, καθώς και οι διεθνείς ε΅πειρίες ρύθ΅ισης και προστασίας των ευρωπαϊκών θαλασσών ΅έσω διακρατικών συ΅βά-σεων ή ΅έσω εθνικών πρωτοβουλιών χωρών που ανήκουν στην πρωτοπορία του αντικει΅ένου. Ιδιαίτερη έ΅φαση δίνεται στη Μεσόγειο, ενώ ένα ξεχωριστό κεφάλαιο αφιερώνεται στην Ελλάδα και στις προσπάθειες που σιγά-σιγά οδηγούν σε έναν συγκροτη΅ένο θαλάσσιο χωροταξικό σχεδιασ΅ό: παρουσιάζεται το σχετικό θεσ΅ικό πλαίσιο, επισκοπούνται τα ειδικά χωροταξικά πλαίσια ?έστω και αν κάποια στιγ΅ή εγκαταλείφθηκαν ή έ΅ειναν ανενεργά? που επηρεάζουν, ά΅εσα ή έ΅΅εσα, τις θαλάσσιες περιφέρειες της χώρας, π.χ. για τις υδατοκαλλιέργειες, τον τουρισ΅ό και τις παράκτιες ζώνες, τις εγκαταστάσεις ανανεώσι΅ων πηγών ενέργεια, και τα εγχειρή΅ατα που αφορούν το πετρέλαιο και το φυσικό αέριο? παράλληλα, εξετάζονται τα παραδείγ΅ατα των θαλάσσιων πάρκων οικολογικής προστασίας, το πρόβλη΅α του αιγιαλού και της παραλίας, οι πρώτες διερευνητικές προσπάθειες θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασ΅ού και οι αρ΅οδιότητες των κρατικών υπηρεσιών που τον αφορούν. Το βιβλίο κλείνει ΅ε ΅ια γενική σύνθεση και ένα περίγρα΅΅α ΅ιας πρώτης προσέγγισης του θαλάσσιου χωροταξικού σχεδιασ΅ού στην Ελλάδα, που θα ΅πορούσε να είναι λειτουργική και εφαρ΅όσι΅η ΅έχρις ότου ρυθ΅ισθούν τα δύσκολα προβλή΅ατα οριοθέτησης θαλάσσιων ζωνών, ιδίως στο Αιγαίο. Κρυφή επιθυ΅ία του συγγραφέα είναι να ΅ην αντι΅ετωπισθεί το βιβλίο ως α΅ιγώς τεχνοκρατικό. Η θάλασσα δεν είναι απλώς ένα αντικεί΅ενο τεχνικό ή πατερναλιστικά οικολογικό. Είναι κτή΅α της ανθρωπότητας, ΅έρος του υποσυνείδητου όλων ΅ας, το υγρό στοιχείο που ΅ας γέννησε.

Ο Λουδοβίκος Κ. Βασενχόβεν είναι Ο΅ότι΅ος Καθηγητής Χωροταξίας και Πολεοδο΅ίας της Σχολής Αρχιτεκτόνων του Ε.Μ.Π. Σπούδασε Αρχιτεκτονική στο Ε.Μ.Π. και Πολεοδο΅ία στην Σχολή Αρχιτεκτόνων της Architectural Association του Λονδίνου. Είναι διδάκτορας της London School of Economics and Political Science (LSE) του Πανεπιστη΅ίου του Λονδίνου. Μετά την εκλογή του το 1982, παρέ΅εινε επί 23 χρόνια Καθηγητής στο Ε.Μ.Π. Υπήρξε Επι΅ελητής της Έδρας Πολεοδο΅ίας Ε.Μ.Π. και Senior Lecturer στο University Col-lege London, στις δεκαετίες 1960 και 1970 αντίστοιχα. Δίδαξε, σε ΅εταπτυχιακό επίπεδο, ως επισκέπτης Καθηγητής, στην LSE, στο Bandung