BookStation

Κα?θε πολεμικη? γυ?ρω απο? την cancel culture –και δεν υπη?ρξαν λι?γες τον τελευται?ο καιρο?– προκαλει? θυ?ελλα αντιδρα?σεων στον Τυ?πο και τα κοινωνικα? δι?κτυα. Ει?ναι ι?διον της cancel culture, αυτη?ς της «δικτατορι?ας των μειοψηφιω?ν», συ?μφωνα με ορισμε?νους, η? του «φασισμου? της α?κρας Αριστερα?ς», συ?μφωνα με τον Donald Trump, τον πιο απηνη? πολε?μιο? της, να προκαλει? την οργισμε?νη αντίδραση μιας αγανακτισμένης πλειοψηφι?ας, που καταγγε?λλει τις «διαστρεβλω?σεις των αντιρατσιστω?ν» και τη βου?ληση να ξαναγραφτει? η ιστορι?α με?σω αναχρονισμω?ν και ηθικολογικω?ν κρι?σεων. Σε γενικε?ς γραμμε?ς, αυτε?ς οι κριτικε?ς προηγου?νται κα?θε συζη?τησης επι? του θε?ματος και την καθιστου?ν εκ των πραγμα?των σχεδο?ν αδυ?νατη. Σι?γουρα το ε?χετε διαπιστω?σει κι εσει?ς: κα?θε φορα? που ακου?γεται η φρα?ση cancel culture, ο?λοι τραβα?νε το περι?στροφο? τους. Εκ των υστε?ρων επανο?ρθωση εξο?φθαλμων αδικιω?ν. Δυ?σκολο να συνοψι?σει κανει?ς καλυ?τερα σε μια φρα?ση τα επι?δικα που πυροδοτου?ν την πολεμικη? γυ?ρω απο? την cancel culture. Συμπυκνω?νονται σε κα?θε λε?ξη αυτη?ς της προ?τασης. Πρα?γματι, δεν αισθα?νεται ο?λος ο κο?σμος την ανα?γκη να «επανορθω?σει» (γιατι?; με ποιον τρο?πο;), πο?σο μα?λλον να επανορθω?σει τις «αδικι?ες» που κρι?νονται ως «εξο?φθαλμες» (με βα?ση ποια κριτη?ρια;) και που απο? ορισμε?νους θεωρου?νται ως τυχαι?α περιστατικα? η? ως ιστορικο? fatum, και επιπλε?ον ο?λα αυτα? να γι?νουν «εκ των υστε?ρων», ανοι?γοντας ε?τσι τον δρο?μο για τη διεξαγωγη? μιας αναδρομικη?ς και παραπλανητικη?ς δι?κης. Παρο?τι η cancel culture δεν ει?ναι απαλλαγμε?νη απο? υπερβολε?ς και ελαττω?ματα, οι αντιδρα?σεις που προκαλει? στη Γαλλι?α, υ?ποπτες καθο?τι συστηματικε?ς, παραμορφω?νουν τα επι?δικα ζητη?ματα ε?ως ο?του η συζη?τηση να ενταφιαστει? πλη?ρως. Ε?γραψα αυτο? το κει?μενο σε μια προσπα?θεια να κατανοη?σω την ουσιαστικη? προβληματικη? πι?σω απο? τις κραυγε?ς, τις a priori κρι?σεις και τις λη?ψεις του ζητουμε?νου. Διο?τι, στον αντι?ποδα των αγανακτισμε?νων αντιδρα?σεων, προσωπικα? κα?τι διδα?χθηκα κα?θε φορα? που η cancel culture εμφανι?στηκε κα?που. Ας αρχι?σουμε δι?νοντας ε?ναν απλο? ορισμο?, φροντι?ζοντας να διακρι?νουμε τη λε?ξη απο? το πρα?γμα, την ε?κφραση καθεαυτη?ν απο? την πραγματικο?τητα που συγκαλυ?πτει. Η cancel culture η?, σε μια κατα? λε?ξη απο?δοση, η κουλτου?ρα της ακυ?ρωσης, ει?ναι ουσιαστικα? ε?νας πολεμικο?ς, υποτιμητικο?ς ο?ρος, μια «ε?κφραση της αμερικανικη?ς Δεξια?ς που υιοθετη?θηκε απο? τους γα?λλους νεοσυντηρητικου?ς προκειμε?νου να απαξιω?σουν περαιτε?ρω τα προοδευτικα? αιτη?ματα», συ?μφωνα με τη διατυ?πωση του Andre? Gunthert. Ορι?ζει ε?να συ?νολο διεκδικη?σεων που προε?ρχονται απο? τη ριζοσπαστικη? Αριστερα? και αφορου?ν την απτη? αλλαγη? των πρακτικω?ν σε μια κοινωνι?α που κατηγορει?ται ο?τι διαιωνι?ζει μια ρατσιστικη? και σεξιστικη? κουλτου?ρα, η οποι?α αγνοει? τους καταπιεσμε?νους πληθυσμου?ς. Η κουλτου?ρα της ακυ?ρωσης, κριτικο? εργαλει?ο των μειονοτη?των που εξασκου?ν την ελευθερι?α ε?κφραση?ς τους, συνι?σταται κυρι?ως στην αποκα?λυψη θεμα?των η? πρα?ξεων εκ με?ρους προσω?πων, εταιρειω?ν η? θεσμω?ν που κρι?νονται απαρα?δεκτες η? προσβλητικε?ς και στην απο?συρση κα?θε υποστη?ριξης προς αυτα? τα προ?σωπα, τις εταιρει?ες και τους θεσμου?ς, ιδι?ως με?σω των κοινωνικω?ν δικτυ?ων. Η cancel culture ει?ναι λοιπο?ν πα?νω απ’ ο?λα ε?νας τρο?πος ε?κφρασης και διαμαρτυρι?ας, ο οποι?ος συντι?θεται απο? συντονισμε?νους λο?γους και πρα?ξεις που αφορου?ν τα πολιτικα? δικαιω?ματα: διαδη?λωση, μποι?κοτα?ζ, προειδοποι?ηση (η? whistle-blowing).