BookStation

Η νεότερη ιστορία της Χαλκίδας, διάσπαρτη κυρίως σε άρθρα εφημερίδων, μπορεί να αναδυθεί συμπυκνωμένη μέσα από τα ταφικά μνημεία του παλιού νεκροταφείου της Χαλκίδας και μέσω αυτών να ανιχνευθούν οι κοινωνικές και οικονομικές δομές της πόλης του 19ου αιώνα. Στις 28 Μαρτίου (9 Απριλίου) 1834 εκδόθηκε Διάταγμα "Περί των νεκροταφείων και του ενταφιασμού των νεκρών" (ΦΕΚ 16/5-5-1834). Με αυτό το διάταγμα οι ταφές που μέχρι τότε γινόταν γύρω από τους ναούς απαγορεύθηκαν και οι Δήμοι υποχρεώθηκαν να κατασκευάσουν νεκροταφεία με δημοτικές δαπάνες. Στην περίοδο αυτή πρέπει να ιδρύθηκε το παλιό νεκροταφείο της Χαλκίδας στις παρυφές της πόλης, (περίπου ένα χιλιόμετρο από το κέντρο της πόλης). Να σημειωθεί ότι ο παλαιότερος σωζόμενος τάφος στο νεκροταφείο Χαλκίδας είναι αυτός του εθνικού ευεργέτη Στουρνάρα (1853). Για πρώτη φορά η θέση του νεκροταφείου τεκμηριώνεται σε χάρτη του 1860, από τον Βρετανό ναύαρχο Arthur Lukis Mansell. Το ενδιαφέρον μου για τη συγκέντρωση πληροφοριών σχετικών με το νεκροταφείο της Χαλκίδας άρχισε το 2000, όταν παραβρέθηκα σε έναν αποτρόπαιο βανδαλισμό (τεμαχισμό) παλιού γλυπτού οικογενειακού τάφου. Το βάνδαλο αυτό γεγονός με παρακίνησε να διασώσω τουλάχιστον φωτογραφικά τους 92 τότε υφιστάμενους οικογενειακούς τάφους που είχαν κατά την γνώμη μου κάποια ιστορική ή καλλιτεχνική αξία. Η φωτογραφική όμως τεκμηρίωση δεν ήταν αρκετή γιατί καταγράφοντας τους τάφους αυτούς ανακάλυψα να ξεδιπλώνεται όλη η νεότερη ιστορία μιάς δραστήριας εμποροβιομηχανικής πόλης και όχι μόνο αλλά και μέσα από την γλυπτική τεκμηρίωση των τάφων αναδυόταν όλη η νεότερη γλυπτική ταφική εξέλιξη της νεότερης Ελλάδας. Για την πληρέστερη κατανόηση των γλυπτικών λεπτομερειών των νεοκλασικών κυρίως τάφων θα πρέπει να αναφερθούν μερικά ιστορικά στοιχεία.