BookStation

«Σ? αυτό το βιβλίο έθεσα ως στόχο να εξηγήσω σε ποιο βαθμό και μέσα από ποιες διεργασίες οι εικαστικές τέχνες συνέβαλαν στη διαμόρφωση της ιδεολογίας και του πολιτισμικού συστήματος της σύγχρονης κοινωνίας και συμμετείχαν άμεσα και αυτόνομα στις εντάσεις, αντιφάσεις και κρίσεις της εποχής μας. Αδυνατώντας να διαχωρίσω την ιστορία της τέχνης από την πολιτική και οικονομική ιστορία αλλά και από την ιστορία της επιστήμης και να σκιαγραφήσω το γενικό πλαίσιο της ιστο­ρίας των τελευταίων δύο αιώνων, δόμησα τη μελέτη μου σε δύο επίπεδα, ή μάλλον σύμφωνα με δύο διαφορετικές κλίμακες μεγέθους: αφενός, σε μια σειρά από κεφάλαια περιέγραψα και ανέπτυξα με συνοπτικό τρόπο τις σπουδαιότερες ποιητικές, καταδεικνύοντας έτσι πώς εντοπίζονται και διαμορφώνονται στην τέχνη τα μεγάλα πολιτισμικά θέματα των τελευταίων δύο αιώνων και προσπαθώντας να παράσχω επαρκή εικονογραφική τεκμηρίωση· και αφετέρου, οι σελίδες με την ανάλυση των έργων δεν στοχεύουν απλώς στο να προβάλουν την ποιοτική αξία των έργων που έχουν επιλεγεί ανάμεσα στα πιο σημαίνοντα, αλλά να δώσουν τη δυνατότητα στον αναγνώστη να παρακολουθήσει τις διεργασίες με τις οποίες οι σπουδαιότεροι σύγχρονοι καλλιτέχνες συνέβαλαν, με τη δική τους αυτόνομη έρευνα στον δικό τους ιδιαίτερο τομέα, στη διαμόρφωση του πολιτισμού».

Τζ. Κ. Αργκάν

Συνεχίζοντας το κορυφαίο έργο του δασκάλου του, ο Ακίλε Μπονίτο Ολίβα συμπληρώνει την ιστορία της τέχνης από το 1970 μέχρι τις μέρες μας.

Νίκος Κεσσανλής: Πρόλογος στην πρώτη ελληνική έκδοση   
Bruno Contardi: Πρόλογος στην ιταλική έκδοση   


Giulio Carlo Argan
Η μοντέρνα τέχνη, 1770-1970


1.  Κλασικό και Ρομαντικό    
    1.1. Γραφικότητα (pittoresco) και Yψηλό (sublime)    
    1.2. O ιστορικός Nεοκλασικισ΅ός    
    1.3. O ιστορικός Pο΅αντισ΅ός    
ΕΡΓΑ
Γουίλια΅ Mπλέικ, Nεύτων    
Γιόχαν Xάινριχ Φίσλι, O εφιάλτης   
Eτιέν-Λουί Mπουλέ, Σχέδιο για το κενοτάφιο του Nεύτωνα   
Kλοντ-Nικολά Λεντού, Oίκος των αγροφυλάκων   
Tζον Kόνστα΅πλ, O υδροφράκτης και ο ΅ύλος του Φλάτφορντ   
Γουίλια΅ Tάρνερ, Θαλάσσια καταιγίδα   
Φρανθίσκο Γκόγια, Tουφεκισ΅ός   
Zακ-Λουί Nταβίντ, O θάνατος του Mαρά   
Aντόνιο Kανόβα, Mνη΅είο της Mαρίας Xριστίνας της Aυστρίας   
Zαν-Oγκίστ-Nτο΅ινίκ Eνγκρ, H λουο΅ένη της Bαλπινσόν   
Tεοντόρ Zερικό, H σχεδία της Mέδουσας   
Eζέν Nτελακρουά, H Eλευθερία οδηγεί το λαό   
Λορέντσο Mπαρτολίνι, Nεκρικό ΅νη΅είο της κό΅ισσας Zα΅όισκα   
Φρανσουά Pιντ, Aνάγλυφο της Aψίδας του Θριά΅βου στο Παρίσι    
Kα΅ίγ Kορό, O καθεδρικός ναός της Σαρτρ   
Tεοντόρ Pουσό, Kαταιγίδα· θέα της πεδιάδας της Mον΅άρτρ   
Oνορέ Nτο΅ιέ, Θέλου΅ε τον Bαραββά   
Kονσταντέν Γκι, Στο δρό΅ο   
Oνορέ Nτο΅ιέ, Tο βαγόνι τρίτης θέσης   
Φρανσουά Mιλέ, L? Angelus   
Kα΅ίγ Πισαρό, Mονοπάτι στο δάσος το καλοκαίρι   


2.  Η πραγματικότητα και η συνείδηση    
    2.1. O I΅πρεσιονισ΅ός    
    2.2. H Φωτογραφία    
    2.3. O Nεοϊ΅πρεσιονισ΅ός    
    2.4. O Συ΅βολισ΅ός    
    2.5. H Aρχιτεκτονική των Mηχανικών  
ΕΡΓΑ
Γκιστάβ Kουρ΅πέ, Kορίτσια στην όχθη του Σηκουάνα (Kαλοκαίρι)    
Eντουάρ Mανέ, Γεύ΅α πάνω στη χλόη   
Aλφρέ Σισλέ, Tο νησί Γκραν Zατ    
Kλοντ Mονέ, Λε΅βοδρο΅ίες στο Aρζαντάιγ ? O Kαθεδρικός ναός  
Oγκίστ Pενουάρ, Mουλέν ντε λα Γκαλέτ  
Eντγκάρ Nτεγκά, Tο αψέντι   
Πολ Σεζάν, O όνος και οι κλέφτες ? Tο σπίτι του κρε΅ασ΅ένου στην Oβέρ  ? Oι χαρτοπαίκτες ? Tο όρος Σεν-Bικτουάρ   
Zορζ Σερά, Mια Kυριακή του καλοκαιριού στην Γκραν Zατ  
Πολ Σινιάκ, Eίσοδος του λι΅ανιού της Mασσαλίας    
Πολ Γκογκέν, Tε Tα΅άρι Nο ?τουα   
Bίνσεντ Bαν Γκογκ, Προσωπογραφία του ταχυδρό΅ου Pουλέν  
Aνρί ντε Tουλούζ-Λοτρέκ, H τουαλέτα    
Aνρί Pουσό, ο επονο΅αζό΅ενος Tελωνειακός, O Πόλε΅ος  
Oντιλόν Pεντόν, Γέννηση της Aφροδίτης 
Γκιστάβ Mορό, H οπτασία   
Πιέρ Mπονάρ, Πρωινή τουαλέτα    
Oγκίστ Pοντέν, Mνη΅είο στον Mπαλζάκ  
Mεντάρντο Pόσο, Eντυπώσεις παιδιού ΅προστά στις σό΅πες-κουζίνες 
Eντουάρ Bιγιάρ, Το μαμ της Ανέτ 
Tζέι΅ς MακNιλ Xουίσλερ, Nυχτερινό σε ΅πλε και χρυσό: η παλαιά γέφυρα της Mπατερσέα    


3. Ο 19ος αιώνας στην Ιταλία, στη Γερμανία, στην Αγγλία    
    3.1. H Iταλία
ΕΡΓΑ
Tζιοβάνι Φατόρι, Στη σκοπιά    
    3.2. H Γερ΅ανία   
    3.3. H Aγγλία  


4. Μοντερνισμός    
    4.1. Mοντερνιστική πολεοδο΅ία και αρχιτεκτονική   
    4.2. Aρ Nουβό   
    4.3. H ζωγραφική του Mοντερνισ΅ού    
    4.4. Πον-Aβεν και Nα΅πί    
ΕΡΓΑ
Aντόνι Γκαουντί, Οικία Mιλά στη Bαρκελώνη  
?ντολφ Λόος, Oικία Στάινερ στη Bιέννη 
Aντόνι Γκαουντί, Tο Πάρκο Γκουέλ στη Bαρκελώνη   


5. Η τέχνη ως έκφραση   
    5.1. O Eξπρεσιονισ΅ός    
ΕΡΓΑ
Έντβαρ Mουνκ, Eφηβεία   
Aντρέ Nτερέν, Γυναίκα ΅ε το νυχτικό  
Eρνστ Λούντβιχ Kίρχνερ, Mαρκέλα 
Aνρί Mατίς, O χορός    
E΅ίλ Nόλντε, Kόκκινα και κίτρινα τριαντάφυλλα    
Όσκαρ Kόκοσκα, Σα΅ονί, Mόντε Mπιάνκο (Λευκό Όρος)   


6. Η εποχή του Φουνξιοναλισμού    
    6.1. Πολεοδο΅ία, αρχιτεκτονική, βιο΅ηχανικό σχέδιο   
    6.2. Zωγραφική και γλυπτική    
    6.3. O Γαλάζιος Καβαλάρης   
    6.4. H ρωσική πρωτοπορία   
    6.5. H κατάσταση στην Iταλία   
    6.6. Σχολή του Παρισιού (École de Paris)   
    6.7. Nταντά (Dada)   
    6.8. O Σουρεαλισμός  
    6.9. H κατάσταση στην Aγγλία   
    6.10. H κατάσταση στην Iταλία: Mεταφυσική, Nοβετσέντο, αντι-Nοβετσέντο
ΕΡΓΑ
Λε Kορ΅πιζιέ, Έπαυλη Σαβουά στο Πουασί ? Παρεκκλήσιο Notre-Dame-du Haut στη Pονσάν
Bάλτερ Γκρόπιους, Tο Mπάουχαους (Bauhaus) στο Nτεσάου
Λούντβιχ Mις βαν ντερ Pόε, Πρόπλασ΅α ενός γυάλινου ουρανοξύστη στο Σικάγο ? Seagram Building στη Nέα Yόρκη
Λε Kορ΅πιζιέ και Πιέρ Zανερέ, Bάλτερ Γκρόπιους, Mπέρτολντ Λιου΅πέτκιν 
Tέο βαν Nτέσ΅πουργκ και Xανς Aρπ, O Kινη΅ατογράφος-εστιατόριο L?Aubette στο Στρασβούργο    
Xέριτ Tό΅ας Pίτφελντ, Πολυθρόνα ΅ε στοιχεία σε ΅αύρο, κόκκινο, ΅πλε   
Πιτ Mόντριαν, Σύνθεση σε κόκκινο, κίτρινο και ΅πλε  
Aλβάρ ?αλτο, Σανατόριο στο Παΐ΅ιο ? Πολυθρόνα   
Φρανκ Λόιντ Pάιτ, Oικία Kάουφ΅αν στο Bear Run  
Πά΅πλο Πικάσο, Oι ακροβάτες ? Oι δεσποινίδες της Aβινιόν  
Πά΅πλο Πικάσο, Iσπανική νεκρή φύση   
Zορζ Mπρακ, Nεκρή φύση ΅ε άσο σπαθί   
Pο΅πέρ Nτελονέ, Πύργος του ?ιφελ 
Xουάν Γκρις, Nεκρή φύση ΅ε φρουτιέρα και ΅ποτίλια νερού 
Zορζ Mπρακ, Nεκρή φύση ΅ε ΅πουφέ: Kαφέ-΅παρ  
Mαρσέλ Nτισάν, Γυ΅νό που κατεβαίνει ΅ια σκάλα αριθ. 2 (Nu descendant un escalier n. 2) 
Oυ΅πέρτο Mποτσιόνι, Φόρ΅ες ΅οναδικές στη συνέχεια του χώρου  
Tζιάκο΅ο Mπάλα, Aυτοκίνητο που τρέχει  
Bασίλι Kαντίνσκι, Πρώτη αφηρη΅ένη ακουαρέλα ? Bέλη στο τόξο 
Πάουλ Kλέε, Kύριος δρό΅ος και πλάγιοι δρό΅οι    
?ντον Πέβσνερ, ?υνα΅ική κατασκευή  
Nαού΅ Γκά΅πο, Kατασκευή στο χώρο. O Kρύσταλλος    
Φερνάν Λεζέ, Σύνθεση ΅ε τρεις φιγούρες  
Xοάν Mιρό, Tο ΅άθη΅α του σκι ? Γυναίκες και πουλί στο φεγγαρόφωτο 
Tζιουζέπε Tεράνι, Σχέδιο του Aσύλου Σαντ? Eλιά στο Kό΅ο    
Aτανάζιο Σολντάτι, Σύνθεση  
Kονσταντίν Mπρανκούζι, Λα Mαγιάστρα    
A΅εντέο Mοντιλιάνι, Προσωπογραφία του Λεοπόλντ Z΅πορόφσκι    
Zορζ Pουό, Xριστού περίγελος   
Mαρκ Σαγκάλ, A la Russie, aux ânes et aux autres    
Πά΅πλο Πικάσο, Γκουέρνικα  
Pενέ Mαγκρίτ, H ανθρώπινη κατάσταση II    
Mαν Pέι, Aίτιο ατελεύτητο    
Xένρι Mουρ, Ξαπλω΅ένη φιγούρα 
Aλεξάντερ Kάλντερ, Kινού΅ενο     
Mπεν Nίκολσον, Feb. 2853 (Vertical seconds) 
Φράνσις Mπέικον, Σπουδή από το πορτρέτο του Iνοκέντιου I΄ του Bελάσκεθ
Nτιέγκο Pιβέρα, H εκτέλεση του αυτοκράτορα Mαξι΅ιλιανού
Nταβίντ ?λφαρο Σικέιρος, Θάνατος στον εισβολέα 
Tζιόρτζιο ντε Kίρικο, Oι ανησυχητικές ΅ούσες  
Kάρλο Kαρά, H ερω΅ένη του ΅ηχανικού 
Aλ΅πέρτο Σαβίνιο, Στο δάσος 
Oσβάλντο Λιτσίνι, «A΅αλασούντα» σε μπλε φόντο 
Tζιόρτζιο Mοράντι, Nεκρή φύση ΅ε φρουτιέρα 


7. Η κρίση της τέχνης ως «ευρωπαϊκής επιστήμης»
    7.1. Πολεοδο΅ία και αρχιτεκτονική 
    7.2. H οπτική έρευνα 
    7.3. H ζωγραφική στις Hνω΅ένες Πολιτείες
ΕΡΓΑ
Έλσγουορθ Kέλι, Πράσινο, ΅πλε, κόκκινο
Mόρις Λούις, Gamma Delta
    7.4. Eυρωπαϊκή κουλτούρα και α΅ερικανική κουλτούρα 
    7.5. H καλλιτεχνική συζήτηση στην Eυρώπη 
    7.6. Nέες κατευθύνσεις έρευνας
ΕΡΓΑ
Λάσλο Mόχολι-Nάγκι, Σύνθεση Q XX  
Γιούλιους Mπισιέ, 25 Σεπτε΅βρίου 1963 
Γιόζεφ ?λ΅περς, Αφιέρωμα στο τετράγωνο 
?ρσιλ Γκόρκι, Kήπος στο Σόκι 
Zαν Φοτριέ, Γυ΅νό
Zαν Nτι΅πιφέ, Orateur 
Aντρέ Mασόν, Les chevaliers
Xανς Xάρτουνγκ, Σύνθεση 
Tζάκσον Πόλοκ, Kυ΅ατοειδή ΅ονοπάτια  
Mαρκ Pόθκο, Kόκκινο και ΅πλε πάνω σε κόκκινο
Aλ΅πέρτο Mπούρι, Σακί B
Aντόνι Tάπιες, Λευκό και πορτοκαλί
Tζιουζέπε Kαπογκρόσι, Eπιφάνεια 114 
Λούτσιο Φοντάνα, Xωρική έννοια: ανα΅ονή  
Aλ΅πέρτο Tζιακο΅έτι, Φιγούρα  
Έτορε Kόλα, Hλιακό ΅ηχανουργείο 
Mαρκ Tό΅πεϊ, Μεταμορφωμένο τσίρκο
Zορζ Mατιέ, Cast 
Bίκτορ Bαζάρελι, Σύνθεση 
Kένεθ Nόλαντ, Στερέω΅α  
Kλίφορντ Στιλ, 1962-D 
E΅ίλιο Bέντοβα, Πολλαπλό Nο 1, Xειροδικίες 
Pό΅περτ Pάουσεν΅περγκ, Κρεβάτι
Mί΅ο Pοτέλα, Mέριλιν
Pόι Λίχτενσταϊν, O ναός του Aπόλλωνα
?ντι Γουόρχολ, Mέριλιν Mονρόε


ACHILLE BONITO OLIVA
Η τέχνη στην καμπή του 21ου αιώνα


1. Η τέχνη έως τα τέλη του 20ού αιώνα
    1.1. Οι γεωγραφίες της τέχνης 
    1.2. Αστερισμός Τρανσαβανγκουάρντια

2. Η παγκοσμιοποίηση της τέχνης
    2.1. Διασπορές της τέχνης 
    2.2. Η τέχνη 
    2.3. Ο οίκος της τέχνης 
    2.4. Ο θάνατος του κοινού
    2.5. Οι παρακαταθήκες του αισθητικού
    2.6. Η ελευθερία της μνήμης
    2.7. Global, local, glocal (παγκόσμιο, τοπικό, παντοπικό) 
    2.8. Το αυγό του Κολόμβου και η «ακτινοβόλα πόλη»
    2.9. Μετα-ιστορία της τέχνης και νεο-ιστορία