BookStation

 Ουδενός έθνους η ιστορία είναι τοσούτον πολυποίκιλος, όσον η της Ελλάδος· διότι ουδέν έτερον έθνος διήλθε τόσας πολιτικάς μεταβολάς, όσον αύτη. Η Ελλάς υπό διάφορα κατακτητικά υποκύψασα έθνη ήτο η μόνη χώρα, ήτις από των μυθικών χρόνων μέχρι της αλώσεως του Βυζαντίου ήτο κατά το μάλλον και ήττον κατακερματισμένη εις μικράς πολιτείας, αίτινες, ως ίδιον έθνος, απετέλουν και ιδίαν ιστορίαν. Και είναι μεν αληθές ότι η διαίρεσις αύτη συνέτεινεν εις την διανοητικήν της Ελλάδος ανάπτυξιν, βέβαιον όμως είναι ότι και αυτή αύτη συνήργησεν εις την καταστροφήν της. Όσω η άμιλλα προς τα καλά ύψωσε την Ελλάδα εις τον κολοφώνα της δόξης της και παρήγαγεν εν τη μικρά ταύτη του κόσμου γωνία τα αθάνατα μνημεία της διανοίας και της τέχνης, τοσούτω ο φθόνος και η αντιζηλία των μικροσκοπικών τούτων πολιτειών έρριψαν αυτήν εις εμφυλίους σπαραγμούς και επήνεγκον εις το μετά ταύτα την υποδούλωσίν της. Εν τη χώρα, ένθα άλλοτε έθαλλε το δένδρον της ελευθερίας και ήνθει η ποίησις και η τέχνη, εκεί, ένθα εφιλοσόφουν οι ύπατοι των φιλοσόφων και ηγόρευον οι μέγιστοι ρήτορες και πολιτικοί, εκεί εκυβέρνων έπειτα έπαρχοι Ρωμαίοι, Φράγκοι δούκες και έπαλλε το ξίφος του Παδισάχ.