BookStation

 Το Κεφάλαιο τον 21ο αιώνα ανανεώνει τη σύγχρονη οικονομική σκέψη και τις προοπτικές της, με τον ίδιο τρόπο που το ομότιτλο έργο του Καρλ Μαρξ το είχε κάνει τον 19ο αιώνα. Ο 20ός αιώνας σημαδεύτηκε αρχικά από τη μείωση των ανισοτήτων. Οι πόλεμοι προκάλεσαν μια χωρίς προηγούμενο ανακατανομή του συσσωρευμένου πλούτου. Η ανάπτυξη, όμως, σε συνθήκες ειρήνης οδήγησε στην αύξηση των ανισοτήτων, καθώς η απόδοση του κεφαλαίου είναι μεγαλύτερη από τον ρυθμό οικονομικής μεγέθυνσης. Ταυτόχρονα, ένα νέο φαινόμενο επιτείνει τις ανισότητες: η εκτόξευση, πέρα από κάθε λογική, των αμοιβών της ελίτ των μάνατζερ. Επιπροσθέτως, οι μεγάλες περιουσίες εξασφαλίζουν τόσο υψηλότερες αποδόσεις όσο μεγαλύτερη είναι η αρχική συσσώρευση πλούτου. Το αποτέλεσμα είναι μια συνεχής διεύρυνση των ανισοτήτων, που ξαναφέρνει τον κόσμο μας στο ακραίο σημείο που βρισκόταν πριν ξεσπάσει ο Α΄ Παγκόσμιος Πόλεμος. Οι αρχές της αξιοκρατίας και της κοινωνικής δικαιοσύνης υποχωρούν.

                Ο Πικετύ δεν περιορίζεται στην επιστημονική περιγραφή, αλλά επιχειρεί μια μείζονα πολιτική παρέμβαση. Η απάντησή του διατυπώνεται με μαχητική ενάργεια: χρειάζεται διεθνής συνεργασία για την επιβολή ενός παγκόσμιου φόρου στο κεφάλαιο. Αυτό αποτελεί επείγουσα ανάγκη, καθώς η αύξηση των ανισοτήτων συνιστά άμεση απειλή για τη δημοκρατία. Με την οξυδέρκεια, τον όγκο των δεδομένων, την εμβρίθεια και την ιστορική του εμβέλεια, αλλά προπάντων με την καθαρή ματιά του στις μεγάλες αόρατες δυνάμεις της οικονομίας και της ιστορίας, που καθορίζουν την εξέλιξη των κρατών και των κοινωνιών, το Κεφάλαιο τον 21ο αιώνα είναι το επιβλητικότερο έργο επιστημονικής έρευνας στις οικονομικές σπουδές του αιώνα μας, αυτού του αιώνα που άρχισε με την πτώση του Τείχους του Βερολίνου και τη δημιουργία της πρώτης στην ιστορία πραγματικά παγκόσμιας αγοράς κεφαλαίων. Πέρα από αυτό, όμως, ο Πικετύ αναβαπτίζει τα οικονομικά στις θεμελιακές τους καταβολές: υπενθυμίζει την αδιάσπαστη σύνδεσή τους με τον χώρο των κοινωνικών επιστημών και καταρρίπτει τον μύθο της αποσύνδεσης της οικονομικής ανάλυσης από την πολιτική.

* * *

Ο Τομά Πικετύ γεννήθηκε το 1971 στο Κλισύ (προάστιο του Παρισιού). Σπούδασε μαθηματικά και οικονομικά στην École normale supérieure.

                Το 1993 ανακηρύχθηκε διδάκτωρ οικονομικών επιστημών (École des Hautes Études en Sciences Sociales και London School of Economics).

                Από το 1993 ώς το 1995 δίδαξε στο MIT, και από το 1995 ώς το 2000 διετέλεσε ερευνητής στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS). Το 2000 εξελέγη διευθυντής σπουδών (καθηγητής) της EHESS, και το 2007 καθηγητής της École d?Économie de Paris ? του νέου, ιδιαιτέρως φιλόδοξου Οικονομικού Πανεπιστημίου του Παρισιού, που ιδρύθηκε το 2005 υπό την καθοδήγηση του Τομά Πικετύ και του Ντανιέλ Κοέν, και στο οποίο συνενώθηκαν τμήματα οικονομικών επιστημών από την ENS, την EHESS, το Πανεπιστήμιο Paris I, την École des Ponts et Chaussées και το INRA.

                Ο Τομά Πικετύ είναι τακτικός αρθρογράφος της εφημερίδας Libération. Το 2002 ανακηρύχθηκε καλύτερος νέος οικονομολόγος της Γαλλίας (μαζί με τον Philippe Martin) από την εφημερίδα Le Monde και τον Cercle des Économistes. Το 2013 τιμήθηκε με το βραβείο Yrjö Yahnsson της European Economic Association, και το 2014 με το βραβείο Pétrarque δοκιμίου France Culture-Le Monde για το ανά χείρας βιβλίο, Το Κεφάλαιο τον 21ο αιώνα, που, ιδίως μετά την τεράστια εκδοτική επιτυχία του στις ΗΠΑ, έστρεψε το παγκόσμιο ενδιαφέρον στο έργο του. Το ίδιο βιβλίο τιμήθηκε, επίσης το 2014, με το βραβείο Financial Times/McKinsey Business Book of the Year. Σύμφωνα με τον Πωλ Κρούγκμαν, το Κεφάλαιο τον 21ο αιώνα «είναι το σημαντικότερο βιβλίο της χρονιάς ? ίσως και της δεκαετίας. Ο Πικετύ άλλαξε την οικονομική γλώσσα· ποτέ πια δεν θα μιλάμε για τον πλούτο και την ανισότητα όπως πριν».

                Με το έργο του, ο Πικετύ έθεσε ξανά στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της οικονομικής επιστήμης την έννοια της ισότητας. Οι ανισότητες, όπως γράφει ο Πικετύ, πρέπει να περιοριστούν, και το κοινωνικό κράτος να ενισχυθεί, γιατί αυτό επιτάσσει το συμφέρον της δημοκρατίας. Και για τον σκοπό αυτό απαιτούνται δημόσιες πολιτικές ρύθμισης της αγοράς, καθώς και η αξιοποίηση της φορολογίας, και μάλιστα σε διεθνή κλίμακα, ως εργαλείου κοινωνικής συνοχής και αναδιανομής του πλούτου.

                Από τις εκδόσεις Πόλις κυκλοφορεί επίσης το βιβλίο του Τομά Πικετύ Η οικονομία των ανισοτήτων.