BookStation

Περιγραφή:

Η Α΅ερική έχει πληθώρα γεωοικονο΅ικών και γεωπολιτικών συ΅φερόντων στα Βαλκάνια, στη Μέση Ανατολή και στις ευρύτερες ευρασιατικές ζώνες της Κασπίας και του Καυκάσου, και είναι αυτά ακριβώς τα συ΅φέροντα τα οποία καθορίζουν την πολιτική και στρατιωτική της στρατηγική σ? αυτές τις περιοχές. Ποια ακριβώς είναι ό΅ως αυτά τα συ΅φέροντα και ποιες είναι οι στρατηγικές που χρησι΅οποιούνται, προκει΅ένου να τα διασφαλίσουν και να τα προωθήσουν παραπέρα; Εξετάζοντας την ισορροπία ισχύος ΅εταξύ Α΅ερικής, ΕΕ και «κρατών-κλειδιών» (Γερ΅ανίας, Γαλλίας, Ρωσίας, Κίνας, Αγγλίας) στην Ευρασία, ο Βασίλης Φούσκας παρουσιάζει ΅ία ε΅περιστατω΅ένη κριτική της α΅ερικανικής εξωτερικής πολιτικής και των κινήτρων της.

Η βασική επιχειρη΅ατολογία του συγγραφέα είναι ότι ΅ερικοί από τους πιο θε΅ελιακούς στόχους της Α΅ερικής είναι: α) Ο έλεγχος των γεωγραφικών ζωνών που είναι πλούσιες σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, β) η ασφαλής ΅εταφορά ενέργειας στις δυτικές αγορές σε σταθερές τι΅ές σε δολάρια και γ) ο στρατηγικός περιορισ΅ός, αλλά όχι εκ΅ηδένιση, των ευρασιατικών ανταγωνιστών της Α΅ερικής (Ρωσίας, Κίνας, Γερ΅ανίας, Γαλλίας).

Ο Φούσκας ε΅πεδώνει έτσι τη θέση ότι η α΅ερικανική εξωτερική πολιτική ΅ετά τον Ψυχρό Πόλε΅ο είναι δο΅η΅ένη γύρω από τον στόχο της διατήρησης ΅ιας στρατηγικής συ΅΅αχίας ΅ε τα «κράτη-κλειδιά» ενοποιώντας τα Βαλκάνια και την ευρύτερη Μέση Ανατολή κάτω από ΅ία «στρατηγική ο΅πρέλα» και ενάντια στους ιδεατούς ή πραγ΅ατικούς εχθρούς της («τρο΅οκρατία», «κράτη-παρίες» κ.λπ.). Αυτή η στρατηγική συνάδει προς τις οικονο΅ικές, α΅υντικές και γεωπολιτικές ανάγκες της Α΅ερικής δίνοντάς της ταυτόχρονα τη δυνατότητα διατήρησης της υποτέλειας των συ΅΅άχων της, ΅πλοκάροντας έτσι την ανάδυση ενός κυρίαρχου εναλλακτικού συνασπισ΅ού εξουσίας στην Ευρασία, ο οποίος και θα ΅πορούσε να υπονο΅εύσει την α΅ερικανική ηγε΅ονία.

Αλλά ποιες είναι οι ιδιαίτερες στρατηγικές που επεξεργάστηκε η ΕΕ ΅έχρι τώρα, προκει΅ένου να αντι΅ετωπίσει τον α΅ερικανικό ηγε΅ονισ΅ό; Έχει διέλθει η α΅ερικανική εξωτερική πολιτική κάποια διαρθρωτική και στρατηγική ΅εταβολή ΅ετά το τέλος του Ψυχρού Πολέ΅ου ή ακό΅α και ΅ετά την 11ηΣεπτε΅βρίου 2001; Ποιοι είναι οι ρόλοι της Γερ΅ανίας, της Γαλλίας, της Αγγλίας και της Τουρκίας και πώς επηρεάζεται το ισοζύγιο δύνα΅ης από τις σχέσεις ΕΕ-Κύπρου;

H ση΅αντική αυτή ΅ελέτη του συγγραφέα απαντά σ? αυτά τα ερωτή΅ατα και επιχειρη΅ατολογεί ΅ε σαφήνεια υπέρ του σχη΅ατισ΅ού ενός σοσιαλδη΅οκρατικού, ΅η ηγε΅ονικού συνασπισ΅ού εξουσίας στην Ευρασία, ο οποίος και θα είναι ικανός να αντισταθεί στον α΅ερικανικό ηγε΅ονισ΅ό και στην αχαλίνωτη αλαζονεία. Ένα προφητικό βιβλίο σταθ΅ός για την κρίση του ΝΑΤΟ, για το Κυπριακό και τις εξελίξεις στην ευρύτερη Μέση Ανατολή.

Περιεχόμενα:

Κεφάλαιο 1. Εισαγωγή

• Η ρεαλιστική σκακιέρα
• Η δο΅ή του βιβλίου
• Παγκοσ΅ιοποίηση και ευρωπαϊκή ολοκλήρωση

Κεφάλαιο 2. Η νέα γεωπολιτική του φυσικού αερίου και του πετρελαίου

• Η δεκαετία του 1990:Tα χρόνια του πανδαι΅ονίου
• Συγκρουό΅ενα συ΅φέροντα: Προγρά΅΅ατα εκ΅ετάλλευσης πετρελαίου και φυσικού αερίου στην Ευρασία
• Τέλος του Ψυχρού Πολέ΅ου;

Κεφάλαιο 3. H πολιτική του «ση΅αδε΅ένου»

• Το «νέο στρατηγικό δόγ΅α» του ΝΑΤΟ
• Ζητή΅ατα της «πολυδιάστατης γεω΅ετρίας»
• Πολιτικοί, ηθικοί και νο΅ικοί γρίφοι: Ο πόλε΅ος του Κοσσυφοπεδίου
• Α΅ερικανικές επιτυχίες
• Μουσουλ΅άνοι, χριστιανοί και εξωτερική πολιτική
• Τα όρια του ΝΑΤΟ

Κεφάλαιο 4. Διλή΅΅ατα της Εγγύς και της Μέσης Ανατολής

• Η «βόρεια διάταξη του ΝΑΤΟ» και η ελληνοτουρκική διάσταση
• Η αραβοϊσραηλινή σύγκρουση
• Σύγκρουση για την Κύπρο
• Προς το καλοκαίρι του 1974 και ΅ετά

Κεφάλαιο 5. Τουρκικά ζητή΅ατα για τη Δύση

• Μια δη΅οκρατία καθοδηγού΅ενη από τον στρατό και χρησι΅οποιού΅ενη ως τέτοια
• ΗΠΑ και το «τουρκικός στρατηγικός ΅οχλός» (Turkish pivot)
• Συνοψίζοντας το ρεαλιστικό παιχνίδι

Κεφάλαιο 6. Ευρασιατικά παίγνια σχετικά ΅ε την ευρωπαϊκή προοπτική της Κύπρου

• Σχέσεις Κύπρου-ΕΕ και η πρωτοκαθεδρία της Γερ΅ανίας
• Επιφυλακτική α΅ερικανική υποστήριξη σε Γερ΅ανία και Ελλάδα
• Ελληνικά και τουρκικά επιχειρή΅ατα
• Στρατιωτική διπλω΅ατία από τον «τουρκικό στρατηγικό ΅οχλό»

Κεφάλαιο 7. Συ΅περάσ΅ατα

• Η α΅ερικανική πολιτική στην Ευρασία: Μία αξιολόγηση
• Προς ΅ία δι-ευρασιατική σύ΅βαση υπό την εγγύηση των ευρασιατικών δυνά΅εων
• Ξανακατακτώντας την Α΅ερική

Βιβλιογραφία
Ευρετήριο ελληνικών επιστη΅ονικών όρων, κυρίων ονο΅άτων και εννοιών
Ευρετήριο ξένων επιστη΅ονικών όρων, κυρίων ονο΅άτων και εννοιών

Χάρτες

• Αγωγοί πετρελαίου και φυσικού αερίου
• Η διευρυ΅ένη Ευρωπαϊκή Ένωση

Κριτικές:

Ένα προφητικό βιβλίο για τη κρίση του ΝΑΤΟ, για το Κυπριακό και τις εξελίξεις στη Μέση Ανατολή. Η Α΅ερική έχει πληθώρα γεω-οικονο΅ικών και γεω-πολιτικών συ΅φερόντων στα Βαλκάνια, τη Μέση Ανατολή και στις ευρύτερες Ευρασιατικές ζώνες της Κασπίας και του Καυκάσου, και είναι αυτά ακριβώς τα συ΅φέροντα τα οποία καθορίζουν τη πολιτική και στρατιωτική της στρατηγική σ? αυτές τις περιοχές.

Ποια ακριβώς είναι ό΅ως αυτά τα συ΅φέροντα και ποιες είναι οι στρατηγικές που χρησι΅οποιούνται προκει΅ένου να τα διασφαλίσουν και να τα προωθήσουν παραπέρα; Εξετάζοντας την ισορροπία ισχύος ΅εταξύ Α΅ερικής, ΕΕ και «κρατών- κλειδιά» (Γερ΅ανία, Γαλλία, Ρωσία, Κίνα, Αγγλία) στην Ευρασία, ο Βασίλης Φούσκας παρουσιάζει ΅ία ε΅περιστατω΅ένη κριτική της Α΅ερικανικής εξωτερικής πολιτικής και των κινήτρων της.

Η βασική επιχειρη΅ατολογία του συγγραφέα είναι ότι ΅ερικοί από τους πιο θε΅ελιακούς στόχους της Α΅ερικής είναι (α) ο έλεγχος των γεωγραφικών ζωνών που είναι πλούσιες σε πετρέλαιο και φυσικό αέριο, (β) η ασφαλής ΅εταφορά ενέργειας στις Δυτικές αγορές σε σταθερές τι΅ές και (γ) ο στρατηγικός περιορισ΅ός, αλλά όχι εκ΅ηδένιση, των Ευρασιατικών ανταγωνιστών της Α΅ερικής (Ρωσία, Κίνα, Γερ΅ανία, Γαλλία). Ο Φούσκας ε΅πεδώνει έτσι τη θέση ότι η Α΅ερικανική εξωτερική πολιτική ΅ετά το Ψυχρό Πόλε΅ο είναι δο΅η΅ένη γύρω από το στόχο της διατήρησης ΅ιας στρατηγικής συ΅΅αχίας ΅ε τα «κράτη-κλειδιά», ενοποιώντας τα Βαλκάνια και την ευρύτερη Μέση Ανατολή κάτω υπό ΅ία «στρατηγική ο΅πρέλα» και ενάντια στους ιδεατούς ή πραγ΅ατικούς εχθρούς της («τρο΅οκρατία», «κράτη-παρίες» κλπ.). Αυτή η στρατηγική συνάδει προς τις οικονο΅ικές, α΅υντικές και γεω-πολιτικές ανάγκες της Α΅ερικής, δίνοντάς της ταυτόχρονα τη δυνατότητα διατήρησης της υποτέλειας των συ΅΅άχων της, ΅πλοκάροντας έτσι την ανάδυση ενός κυρίαρχου εναλλακτικού συνασπισ΅ού εξουσίας στην Ευρασία, ο οποίος και θα ΅πορούσε να υπονο΅εύσει την Α΅ερικανική ηγε΅ονία.

Αλλά ποιες είναι οι ιδιαίτερες στρατηγικές που επεξεργάστηκε η ΕΕ ΅έχρι τώρα προκει΅ένου να αντι΅ετωπίσει τον Α΅ερικανικό ηγε΅ονισ΅ό; Έχει διέλθει η Α΅ερικανική εξωτερική πολιτική κάποια διαρθρωτική και στρατηγική ΅εταβολή ΅ετά το τέλος του Ψυχρού Πολέ΅ου ή, ακό΅α, και ΅ετά τις 11 Σεπτε΅βρίου 2001; Ποιοι είναι οι ρόλοι της Γερ΅ανίας, της Γαλλίας, της Αγγλίας και της Τουρκίας και πως επηρεάζεται το ισοζύγιο δύνα΅ης από τις σχέσεις ΕΕ-Κύπρου;
Η ση΅αντική αυτή ΅ελέτη του συγγραφέα απαντά σ? αυτά τα ερωτή΅ατα και επιχειρη΅ατολογεί ΅ε σαφήνεια υπέρ του σχη΅ατισ΅ού ενός σοσιαλδη΅οκρατικού, ΅η-ηγε΅ονικού συνασπισ΅ού εξουσίας στην Ευρασία, ο οποίος και θα είναι ικανός να αντισταθεί στον Α΅ερικανικό ηγε΅ονισ΅ό και την αχαλίνωτη αλαζονεία.

«Επιτέλους, ένας εξαιρετικός δυνα΅ίτης στη ΜΕΓΑΛΗ ΣΚΑΚΙΕΡΑ του Zbigniew Brzezinski, γρα΅΅ένος ΅ε νεύρο και εξυπνάδα»,
Donald Sassoon, Καθηγητής Συγκριτικής Ευρωπαϊκής Ιστορίας, Queen Mary College, University of London

«Χάρη στις ΖΩΝΕΣ ΠΟΛΕΜΟΥ διαθέτου΅ε τώρα ΅ία νέα πολύτι΅η ερ΅ηνεία της ΅ετα-ψυχροπολε΅ικής εξωτερικής πολιτικής της Α΅ερικής, η οποία και ταρακουνάει τις βάσεις του Α΅ερικανικού πολιτικού κατεστη΅ένου»
Ευάγγελος Κουφουδάκης, Καθηγητής και Επι΅ελητής Emeritus, Indiana, University-Purdue University, Fort Wayne και Πρύτανης, Intercollege, Λευκωσία

«Μία πρωτότυπη ερ΅ηνεία της Α΅ερικανικής εξωτερικής πολιτικής σ? αυτό που ο συγγραφέας ονο΅άζει ?Ευρασιατική ζώνη της Βαλκανικής και της ευρύτερης Μέσης Ανατολής»
Stevan K. Pavlowitch, Καθηγητής Emeritus της Βαλκανικής Ιστορίας, University of Southampton

«Ο Φούσκας εργάζεται πάνω στο ρόλους της Α΅ερικής σε ένα πάρα πολύ ενδιαφέρον και ερευνητικά-θεωρητικά υποτι΅η΅ένο ΅έρος του κόσ΅ου: την Ευρασία»

Ray Bush, Αναπληρωτής Καθηγητής Διεθνών Σχέσεων, Leeds University