BookStation

Ο Τάκιτος, ο μέγας ιστορικός και ο πλέον ιδιοφυής νεωτεριστής των λατινικών γραμμάτων, "αποτυπώνει" με το πυκνό και ιδιογενές ύφος του έναν διάλογο που διεξήχθη μεταξύ των κορυφαίων διανοητών της εποχής του και που δεν περιορίζεται μόνο στη ρητορική ως τέχνη και ως επάγγελμα, αλλά επεκτείνεται και στην παιδαγωγική και στην ποίηση. Με πνεύμα κριτικό και με απαράμιλλη οξύνοια αναζητά τους λόγους, για τους οποίους η ρωμαϊκή ρητορική (και εν γένει ευγλωττία) βιώνει στις μέρες του βαθύτατη παρακμή. Σε τούτον τον συναρπαστικό διάλογο περισσεύει μεν το πάθος των συνομιλητών, που μας κερδίζουν με τα επιχειρήματα και το χιούμορ τους, αλλά εκείνο που διοικεί το όλο έργο είναι η στάση του Τάκιτου ως διοικητή αλλοτρίων λόγων, που γράφει sine ira et studio, δηλαδή άνευ οργής και μεροληψίας, μια νεωτερική ποιητική της ρητορικής.

Ο Γάιος Κορνήλιος Τάκιτος (Gaius Cornelius Tacitus) περ. (55- 120) περ. ήταν ο τελευταίος μεγάλος ιστορικός της ρωμαϊκής λογοτεχνίας. Τη φήμη του ως ιστορικού οφείλει κυρίως στα δύο εκτενέστερα και σημαντικότερα έργα του: τις Ιστορίες (Historiae) και τα Χρονικά (Annales). Πολλά πρόσωπα σε έργα των Γάλλων κλασικών προέρχονται από το έργο του Τάκιτου (Όθων του Κορνέιγ, Βρετανικός του Ρασίν), ενώ ο Μακιαβέλλι θεωρούσε τα χρονικά πηγή πολιτικής γνώσης. Στους χρόνους της Γαλλικής Επανάστασης θεωρήθηκε ως ο πρόσφορος υπερασπιστής της δημοκρατίας, ο ανυποχώρητος εχθρός των τυράννων. Η έντονη όμως επίδρασή του μετριάστηκε το 19ο αι. και ο Μόμσεν αρνήθηκε την αντικειμενικότητά του ως ιστορικού. Ωστόσο το έργο του παραμένει πάντοτε πολύτιμη πηγή για την ιστορία της εποχής εκείνης αλλά και γενικότερα για τον μελετητή της ιστορικής και πολιτικής συμπεριφοράς των ατόμων και των ομάδων.