BookStation

 Σε όλες τις περιόδους της ιστορίας συναντάμε άτομα, ομάδες, ενίοτε και πολύ μεγάλα τμήματα του πληθυσμού που βρίσκονται εκτός μιας «κανονικότητας», κανονικότητας που ορίζεται βέβαια ιστορικά. Έχουμε να κάνουμε με άτομα ή ομάδες που δεν είναι πλέον σε θέση να ανταπεξέλθουν ούτε στις πιο βασικές τους ανάγκες, δηλαδή την απλή επιβίωση. Το φαινόμενο της φτώχειας, πέρα από χρονικά και χωρικά πλαίσια, διέπεται από πάγια μοτίβα, πολιτιστικά και κοινωνικά, τα οποία φαίνεται να αναπαράγονται σταθερά και τα συναντά κανείς τόσο στην Ελλάδα ή την Ευρώπη του 21ου αιώνα όσο και στη μεσαιωνική Δύση του 14ου αιώνα ή στη Νεότερη Εποχή, τον 17ο αιώνα. Τέτοια μοτίβα είναι οι βασικές πρακτικές επιβίωσης των πολύ φτωχών, η κινητικότητά τους, η αδιαφοροποίητη ομαδοποίησή τους, εκ μέρους της υπόλοιπης κοινωνίας, με τους εν γένει περιθωριακούς, οι κοινωνικές στάσεις απέναντί τους (αδιαφορία, ανοχή, έλεος ή τιμωρία).

Η μελέτη της Αλίκης Βαξεβάνογλου ανατέμνει το φαινόμενο της φτώχειας και του κοινωνικού δεσμού κατά τον ύστερο Μεσαίωνα, από τον 11ο ώς τον 14ο-15ο αιώνα, εξετάζοντας την εξέλιξή του σε συνάρτηση με όλους εκείνους τους παράγοντες με τους οποίους αλληλεπιδρά: φεουδαρχικό σύστημα, Εκκλησία, θρησκευτικά τάγματα και κοινωνικοθρησκευτικές αντιλήψεις, πολιτική εξουσία, ύπαιθρος και πόλεις, οικονομία και φορολογία, και μείζονες κρίσεις με θεμελιακές επιπτώσεις, όπως η Μαύρη Πανώλη και η σιτοδεία τον 14ο αιώνα. Ταυτόχρονα, η μελέτη της περιόδου αυτής παρέχει συνάμα τα κλειδιά για την κατανόηση του κόσμου των Νεότερων Χρόνων και κατ? επέκταση του Σύγχρονου Κόσμου, καθώς τότε, στον ύστερο Μεσαίωνα, διαμορφώνονται τα θεμέλια της ευρωπαϊκής νεοτερικότητας.

Η Αλίκη Βαξεβάνογλου γεννήθηκε στην Αθήνα. Ολοκλήρωσε προπτυχιακές και ΅εταπτυχιακές σπουδές κοινωνικής ιστορίας στο Πανεπιστή΅ιο Paris 1 της Σορβόννης, όπου ανακηρύχθηκε διδάκτορας. Εργάστηκε ως ερευνήτρια σε πολλά Ερευνητικά Προγρά΅΅ατα του Ιστορικού Αρχείου της Εθνικής Τράπεζας της Ελλάδος, του Εθνικού Ιδρύ΅ατος Ερευνών, του Ιονίου Πανεπιστη΅ίου, του Πανεπιστη΅ίου Ιωαννίνων και του Πανεπιστη΅ίου Θεσσαλίας. Έχει διδάξει Ελληνική και Ευρωπαϊκή Ιστορία στο Πανεπιστή΅ιο Κρήτης (τ΅ή΅α Κοινωνιολογίας), στο Ελληνικό Ανοικτό Πα­νεπιστή΅ιο (Ευρωπαϊκός Πολιτισ΅ός - Κοινωνική και Οικονο΅ική Ιστορία της Ευρώπης) και σε Μεταπτυχιακά Προγρά΅΅ατα Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστη΅ίου (τ΅ή΅α Ιστορίας), της Εθνικής Σχολής ∆η΅όσιας Υγείας (τ΅ή΅α Κοινωνιολογίας) και του Πανεπιστη΅ίου Αθηνών (τ΅ή΅α ΦΠΨ, το΅έας ∆ιαπολιτισ΅ικής Εκπαίδευσης). Από το 2000 εργάζεται ως ερευνήτρια (σή΅ερα Κύρια Ερευνήτρια) στο Κέντρον Ερεύνης της Ελληνικής Κοινωνίας της Ακαδη΅ίας Αθηνών. Παράλληλα, από το 2010 διδάσκει Ευρωπαϊκή Ιστορία σε Μεταπτυχιακό Πρόγρα΅΅α Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστη΅ίου (τ΅ή΅ατα Ιστορίας και Πληροφορικής). Έχει δη΅οσιεύσει άρθρα σε επιστη΅ονικά περιοδικά (στα αγγλικά, γαλλικά, ελληνικά) και έχει γράψει τέσσερα βιβλία κοινωνικής ιστορίας (στα ελληνικά). Οι φτωχοί και ο κοινωνικός δεσ΅ός στον ∆υτικό Μεσαίωνα είναι το πέ΅πτο της βιβλίο.

ΕΡΓΑ ΤΗΣ Ι∆ΙΑΣ

Οι Έλληνες κεφαλαιούχοι 1900-1940. Κοινωνική και οικονο΅ική προσέγγιση (πρόλογος Σπ. Ι. Ασδραχάς), εκδ. Θε΅έλιο - Ιστορική Βιβλιοθήκη, Αθήνα 1994. Η κοινωνική υποδοχή της καινοτο΅ίας. Το παράδειγ΅α του εξηλεκτρισ΅ού στην Ελλάδα του Μεσοπολέ΅ου, εκδ. Κέντρο Νεοελληνικών Ερευνών/Εθνικό Ίδρυ΅α Ερευνών, Αθήνα 1996. Έλληνες Τσιγγάνοι: περιθωριακοί και οικογενειάρχες (πρόλογος Αθ. Ε. Γκότοβος), εκδ. Αλεξάνδρεια, Αθήνα 2001. Σιβιτανίδειος Σχολή Τεχνών και Επαγγελ΅άτων. Από την ίδρυση στην καθιέρωση, (χρη΅ατοδότηση έκδοσης Εθνικό Ίδρυ΅α Ερευνών/Σιβιτανίδειος Σχολή), εκδ. οίκος Μελάνι, Αθήνα 2005.