BookStation

 (FAKE NEWS)

Ο μετασχηματισμός της προπαγάνδας στην κοινωνία της ενημέρωσης 

Τι είναι οι παραποιημένες ειδήσεις, τα fake news, για τα οποία γίνεται τόση συζήτηση παγκοσμίως; Ψεύτικες ειδήσεις ή κάτι πιο περίπλοκο; Ποιοι τις κατασκευάζουν και γιατί αποτελούν σήμερα μαζικό φαινόμενο; Υπάρχει τρόπος να τις ελέγξουμε; 

Ο καθηγητής Γιώργος Πλειός διαχωρίζει τις παραποιημένες ειδήσεις από τις ψεύτικες, εξετάζει τη δομή τους, αναλύει - και μέσα από παραδείγματα- τους ποικίλους τρόπους με τους οποίους πραγματικά γεγονότα παραποιούνται για λόγους προπαγάνδας και φωτίζει σε βάθος τις πολιτικές, κοινωνικές, οικονομικές και άλλες αιτίες που έχουν οδηγήσει στη σημερινή έκρηξη του φαινομένου. 

«Οι παραποιημένες ειδήσεις είναι κοινωνικό φαινόμενο», τονίζει, «και όχι το αποτέλεσμα των ατομικών πράξεων ορισμένων δημοσιογράφων, πολιτικών, επιχειρηματιών, στελεχών της αστυνομίας, θρησκευτικών λειτουργών ή άλλων». Είναι προϊόν αλληλοσχετιζόμενων μεταξύ τους διαδικασιών. Δεν είναι μόνο ότι προβάλλονται απόψεις με τη μορφή γεγονότων και μπερδεύεται η πραγματικότητα με τη μυθοπλασία. Η διάβαση του ορίου από τις ειδήσεις στην προπαγάνδα γίνεται και μέσα από προκαταλήψεις, στερεότυπα και αντιλήψεις που υπάρχουν ήδη στην κοινωνία και «επανέρχονται ισχυροποιημένες και ''προπονημένες'' να καταλάβουν το κενό που αφήνει η άμπωτη της ιδεολογικής παλίρροιας».

Η πολιτική πόλωση, η παλινόρθωση της αγοράς χωρίς εξω-οικονομικούς (ιδεολογικούς ή ηθικούς) περιορισμούς, η νεοφιλελεύθερης κοπής δικτατορία των «κλικ», η μετάβαση από τις ταξικο-κεντρικές στις πολιτισμικές ιδεολογίες, η ανισότητα που επικρατεί, είναι το έδαφος στο οποίο ανθεί το φαινόμενο αυτό.

«Με άλλα λόγια, οι παραποιημένες ειδήσεις είναι η προσαρμοσμένη μαχόμενη ιδεολογία (ή προπαγάνδα) στην κοινωνία της ενημέρωσης και στον ύστερο/βαθύ συμβολικό (ή πληροφοριακό ή επικοινωνιακό κ.λπ.) παγκόσμιο καπιταλισμό».