BookStation

 Εδώ και πάνω από εκατό χρόνια, οι διαδοχικές τουρκικές κυβερνήσεις πήραν όμηρο την ιστορία με δικά τους «ντοκουμέντα» και «αλήθειες» κατορθώνοντας να παρουσιάσουν τη δική τους οπτική ως έναν από τους πιθανούς τρόπους ερμηνείας της ιστορίας. Έτσι, στο ζήτημα της Αρμενικής Γενοκτονίας, αλήθειες τεκμηριωμένες σε γεγονότα απαξιώθηκαν και υποβαθμίστηκαν στο επίπεδο της απλής γνώμης.
Πολλοί ιστορικοί συντάχθηκαν για να «παραγάγουν αφήγημα βάσει ντοκουμέντων». Προέτρεψαν εκείνους που υποστηρίζουν ότι υπήρξε Αρμενική Γενοκτονία να μιλήσουν με ντοκουμέντα και τους απηύθυναν εν χορώ την έκκληση: «Δείξτε μας τα πρωτότυπα». Τα οθωμανικά έγγραφα τοποθετήθηκαν στην κορυφή της «ιεραρχίας των πηγών» ως η μόνη αξιόπιστη πηγή. Τι γίνεται όμως όταν τα ντο- κουμέντα, τα πρωτότυπα, έχουν συστηματικά εξαφανιστεί;
Ο τουρκικός αρνητισμός αποτελεί ίσως το πιο επιτυχημένο παράδειγμα του τρόπου με τον οποίο η καλά οργανωμένη, σκόπιμη και συστηματική διάδοση ψευδολογιών μπορεί να παίξει σημαντικό ρόλο στον χώρο της δημόσιας συζήτησης, και του ότι αυτό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως επαρκές όπλο εναντίον της αλήθειας...«[οι Αρμένιοι] έπρεπε να προσκομίσουν την απόδειξη του ίδιου τους του θανάτου».
Ψάχνοντας από αρχείο σε αρχείο για το παραμικρό αποκαλυπτικό έγγραφο, με τη μεθοδικότητα του ερευνητή, την προσήλωση του ιστορικού στην επιστημονική απόδειξη και ακόμη -θα λέγαμε- με την υπομονή και επιμονή ενός ντεντέκτιβ, ο Τανέρ Ακτσάμ ξαναγράφει την ιστορία. Τα τηλεγραφήματα με τις εντολές εξόντωσης του Ταλάτ πασά που αφορούσαν τη γενοκτονία των Αρμενίων είναι αυθεντικά όπως και τα απομνημονεύματα του Οθωμανού γραφειοκράτη Ναΐμ εφέντη, που είχαν εκδοθεί από τον επιβιώσαντα της γενοκτονίας Αράμ Αντονιάν.
«Περισσότερο από ένα βιβλίο συμβατικής ιστορίας, το βιβλίο του Τανέρ Ακτσάμ Εντολές Εξόντωσης -Τα τηλεγραφήματα του Ταλάτ πασά και η Αρμενική Γενοκτονία, είναι μια εγκληματολογική έρευνα, που σκοπεύει να βάλει μια για πάντα τέλος σε οποιαδήποτε αμφισβήτηση σχετικά με την αυθεντικότητα των ντοκουμέντων Ναΐμ-Αντονιάν και να καταδείξει τη σημασία τους για την κατανόηση της κρατικής δομής που επέτρεψε την πραγματοποίηση της Αρμενικής Γενοκτονίας», γράφει ο Μαρκ Μαζάουερ στην παρουσίαση της αγγλικής έκδοσης του βιβλίου στο The New York Review of Books (φ. 4.4.2019).

Ο Τανέρ Ακτσάμ, κοινωνιολόγος και ιστορικός, γεννήθηκε το 1953 στο 'Αρνταχαν της Τουρκίας. Ασχολήθηκε με την πολιτική από τα νεανικά του χρόνια. Το 1976 καταδικάστηκε από τουρκικό δικαστήριο σε φυλάκιση δέκα ετών για την εμπλοκή του στην έκδοση μιας φοιτητικής εφημερίδας. Το ίδιο έτος υιοθετήθηκε από τη Διεθνή Αμνηστία ως κρατούμενος συνείδησης και έναν χρόνο αργότερα διέφυγε στη Γερμανία όπου του χορηγήθηκε πολιτικό άσυλο. Από το 1988 έως το 2000 εργάστηκε ως ερευνητής στο Ινστιτούτο Κοινωνιολογικών Ερευνών του Αμβούργου. Διετέλεσε επισκέπτης καθηγητής στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου του Μίσιγκαν και αναπληρωτής καθηγητής στο Κέντρο Μελετών του Ολοκαυτώματος και της Γενοκτονίας στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα των ΗΠΑ. Από το 2008 μέχρι σήμερα διδάσκει στο Τμήμα Ιστορίας του Πανεπιστημίου Κλαρκ της Μασαχουσέτης. Έχει συγγράψει δεκατέσσερα επιστημονικά έργα στα πεδία της ιστορίας και της κοινωνιολογίας, καθώς και πάμπολλα άρθρα. Τα βιβλία, όπως και τα άρθρα του, έχουν μεταφραστεί στα αγγλικά, γερμανικά, γαλλικά, ιταλικά, ισπανικά και τουρκικά. Στα ελληνικά κυκλοφορεί το βιβλίο του Μια επαίσχυντη πράξη - Η γενοκτονία των Αρμενίων και το ζήτημα της τουρκικής ευθύνης, από τις εκδόσεις Παπαζήση (Αθήνα 2007).