BookStation

 Στις ΗΠΑ, η Κου Κλουξ Κλαν μπορεί ελεύθερα να διακηρύσσει το αμόλυντο της αρίας φυλής. Προκλητικές ρατσιστικές ύβρεις, ακόμη και συμβολικές πράξεις εκφοβισμού, όπως το κάψιμο σταυρού στην αυλή του σπιτιού οικογένειας μαύρων, μένουν ατιμώρητες. Οι νεοναζί είναι ελεύθεροι να διαδηλώνουν, φορώντας φασιστικές στολές και τη σβάστικα, έξω από τις κατοικίες Εβραίων. Οι διαφωνούντες με τον πόλεμο στο Βιετνάμ μπορούσαν να περιφέρονται στα δικαστήρια με κονκάρδα που έγραφε «Γαμώ την υποχρεωτική στράτευση» και να δηλώνουν ότι, αν στρατεύονταν, ο πρώτος που θα σκότωναν θα ήταν ο Πρόεδρος των ΗΠΑ. Ο τύπος είναι ελεύθερος να δημοσιεύει και την πιο κακόβουλη κριτική, να διαστρέφει την πραγματικότητα, να προβαίνει σε ψευδείς ισχυρισμούς, να προκαλεί την αγανάκτηση ή και την ψυχική οδύνη. Και δεν είναι μόνο ο κάθε μορφής και περιεχομένου γραπτός ή προφορικός λόγος που διεκδικεί ?και συνήθως απολαμβάνει? πλήρη προστασία. Κάθε συμβολική πράξη που περιέχει μήνυμα διεκδικεί το δικαίωμα της ελευθερίας.

Όλα τα φιλελεύθερα και δημοκρατικά συντάγματα περιέχουν διατάξεις για την ελευθερία του λόγου και του τύπου. Σε όλο τον κόσμο η ελευθερία της έκφρασης έχει φανατικούς υποστηρικτές και σε όλες τις φιλελεύθερες δημοκρατίες χαίρει προστασίας. Ωστόσο, πουθενά η προστασία αυτή δεν είναι τόσο ισχυρή όσο στις ΗΠΑ. Κατά συνέπεια, η αμερικανική προσέγγιση στο θέμα αυτό μας αφορά όλους.

Η ελευθερία του λόγου στις ΗΠΑ, το εμβληματικότερο ίσως κείμενο του Σταύρου Τσακυράκη, υπήρξε ορόσημο στην ελληνική βιβλιογραφία της ελευθερίας της έκφρασης, καθώς εισήγαγε το ελληνικό κοινό στη νομολογία του Ανώτατου Δικαστηρίου των ΗΠΑ και δίδαξε γενιές φοιτητών. Η νέα του έκδοση έχει εμπλουτιστεί με μεταγενέστερες σημαντικές αποφάσεις του ίδιου δικαστηρίου, πρόλογο και εκτενές επίμετρο.

Ο Σταύρος Τσακυράκης (1951-2018) διετέλεσε καθηγητής Συνταγματικού ∆ικαίου στη Νομική Σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών. ∆ίδαξε επίσης στα πανεπιστήμια Κολούμπια, Νέας Υόρκης και Χάρβαρντ. Την περίοδο της δικτατορίας ανέπτυξε έντονη αντιδικτατορική δράση- υπήρξε γενικός γραμματέας της οργάνωσης «Ρήγας Φεραίος» και μέλος της συντονιστικής επιτροπής κατάληψης του Πολυτεχνείου. ∆ραστήριος δημόσιος διανοούμενος επί δεκαετίες, με τακτικές τοποθετήσεις σε ζητήματα που απασχολούσαν τον δημόσιο διάλογο, διατηρούσε το προσωπικό ιστολόγιο Liberal Sociability. 'Αλλα σημαντικά βιβλία του: Οι καταβολές του συνταγματικού φιλελευθερισμού στο έργο των Hobbes και Locke (Π.Ν. Σάκκουλας 1992), Θρησκεία κατά τέχνης (Πόλις 2005), «Από πού κι ως πού όλοι οι αγώνες είναι δίκαιοι;» (Μεταίχμιο 2018), ∆ικαιοσύνη-Η ουσία της πολιτικής (Μεταίχ΅ιο 2019).