BookStation

Δημοσιευμένος το 1879, ο Λουκής Λάρας θεωρείται, και είναι, ένα έργο σταθμός των ελληνικών γραμμάτων, καθώς έθεσε τις βάσεις για τη μετάβαση της ελληνικής πεζογραφίας από τον ρομαντισμό στον ηθογραφικό ρεαλισμό. Με το λιτό και χαμηλόφωνο ύφος του μεταφέρει τον αναγνώστη στα πρώτα χρόνια της Ελληνικής Επανάστασης, για να αναδείξει μέσα από αυτήν ένα άλλο 1821 από το καθιερωμένο, το οποίο δεν εστιάζει στα ηρωικά ανδραγαθήματα του πολέμου και των οπλαρχηγών αλλά στο προσφυγικό δράμα του ανώνυμου άμαχου πληθυσμού. Βασισμένο στην πραγματική ιστορία ενός Χιώτη εμπόρου, ο Λουκής Λάρας επιχειρεί, στον αντίποδα του ελληνικού μεγαλοϊδεατισμού, να εντάξει από κοινού τους πολεμιστές και τους αμάχους στην ιστορία της Ελληνικής Επανάστασης και να προβάλει, μέσω αυτής, το όραμα μιας άλλης Ελλάδας που θα βασίζεται στις αξίες του οικογενειακού και εργασιακού βίου, της οικονομικής επιχειρηματικότητας και ανάπτυξης ως παράγοντες για την υλική και πνευματική πρόοδο του έθνους.

Αξιοποιώντας το πλούσιο δοκιμιακό έργο του Βικέλα, η μελέτη του Δημήτρη Πολυχρονάκη επιχειρεί να ανασυγκροτήσει το πλέγμα των πολιτικών, κοινωνικών, θρησκευτικών και πολιτισμικών αξιών που καθόρισαν τη συγγραφή του Λουκή Λάρα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο αναδεικνύονται οι οφειλές του Βικέλα στις ιδέες του αγγλικού εμπειρισμού που τον κατέστησαν θιασώτη ενός συντηρητικού φιλελευθερισμού, ο οποίος βασίζει τον αστικό εκσυγχρονισμό και την πρόοδο κάθε έθνους στην ιστορία και τις παραδόσεις του. Παράλληλα, μέσα από την εκ του σύνεγγυς ανάγνωση της νουβέλας, αναλύονται οι θεματικές και υφολογικές επιλογές του συγγραφέα που, με τη χαμηλόφωνη και αντιηρωική αισθητική του κειμένου του, προάγει το ιδεώδες μιας κοινωφελούς λογοτεχνίας, η οποία θα αναπαριστά τον καθημερινό μικρόκοσμο των ανθρώπων και θα είναι εύληπτη από τον μέσο αναγνώστη.

Ο Δη΅ήτριος Βικέλας (1835-1908) υπήρξε έμπορος και λόγιος. Γεννημένος στην Ερμούπολη της Σύρου, έζησε για μακρύ διάστημα στο Λονδίνο, εργαζόμενος στην εμπορική επιχείρηση των θείων του, αδελφών Μελά, ενώ παράλληλα ασχολήθηκε με την ποίηση, τη μετάφραση και τη συγγραφή ιστορικών και φιλολογικών δοκιμίων. Παρότι, σε σύγκριση με το πλούσιο δοκιμιακό και μεταφραστικό έργο του, το πρωτότυπο έργο του είναι περιορισμένο, ο Βικέλας έμελλε να αποτελέσει μια καταλυτική φιγούρα για την εξέλιξη της ελληνικής πεζογραφίας, χάρη στη νουβέλα του Λουκής Λάρας το 1879, η οποία, με τη ρεαλιστική θεματική και ύφος της, έθεσε τις βάσεις για τη «χρυσή εποχή» του ηθογραφικού διηγήματος στην Ελλάδα και άνοιξε τον δρόμο στη γενιά του Βιζυηνού, του Παπαδιαμάντη και του Καρκαβίτσα. Από τη δεκαετία του 1890 και μετά ο Βικέλας ανέπτυξε πλούσια κοινωνική δράση μέσα από την ίδρυση και οργάνωση κοινωφελών συλλόγων και ιδρυμάτων ενώ, ως επιφανές μέλος της ελληνικής ομογένειας στην Ευρώπη, πρωτοστάτησε στην τέλεση των πρώτων Ολυμπιακών Αγώνων το 1896 στην Αθήνα με την ιδιότητα του Προέδρου της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής. Μετά τον θάνατό του το 1908 και σύμφωνα με την επιθυμία του η βιβλιοθήκη του δωρίστηκε στον Δήμο Ηρακλείου και αποτέλεσε τη βάση της σημερινής Βικελαίας Δημοτικής Βιβλιοθήκης Ηρακλείου.

Πηγή:εκδ.Π.Ε.Κ.