BookStation

Το βιβλίο αυτό άρχισε να γράφεται σε μορφή σημειώσεων από το 1977 για να διδαχθεί στους φοιτητές Πολιτικούς-Μηχανικούς της Πολυτεχνικής Σχολής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης. Από τότε μέχρι σήμερα, οι σημειώσεις εκείνες με τον προσωρινό τίτλο "Τεχνολογία των Δομικών Κατασκευών", διορθώθηκαν και συμπληρώθηκαν, για να καλυφθεί περισσότερη ύλη και για να προσαρμοστούν στις καινούριες εξελίξεις, αλλά και στις τελείως σύγχρονες αντιλήψεις της δομικής τέχνης και της τεχνικής· κυρίως όμως αναθεωρήθηκαν για να διορθώσουν δικά μου λάθη, που οφείλονταν είτε στην απειρία μου ως δάσκαλου, είτε στην αρχική μου αδυναμία να διαχωρίσω εύκολα μέσα μου την αντίληψη του επαγγελματία αρχιτέκτονα απ' αυτήν του πανεπιστημιακού καθηγητή.
Το βιβλίο αυτό γράφτηκε για ν' αποτελέσει κυρίως διδακτικό βοήθημα, με σκοπό όχι να καλύψει -πράγμα αδύνατο- όλη την ύλη του κλάδου που συνηθίσαμε να αποκαλούμε "Οικοδομική", αλλά να δώσει στον αναγνώστη του μια σφαιρική αντίληψη του θέματος· για να τον κάνει να κατανοήσει με βάση αυτή την αντίληψη τη σημασία που έχει η σωστή και εμπεριστατωμένη οργάνωση και σύνθεση των επί μέρους κατασκευών για την πραγμάτωση ενός κτιριακού έργου.
Σκοπός του συγγραφέα όμως δεν ήταν μόνο αυτός· ήταν ακόμα να προσπαθήσει να περιγράψει ποια είναι η αληθινή έννοια της Κατασκευής και ποιος ο ρόλος της στη διαμόρφωση του χτισμένου περιβάλλοντος· να τονίσει γιατί η Κατασκευή δεν πρέπει να είναι αυτοσκοπός αλλά μέσο για την υλοποίηση μιας ιδέας δημιουργικής. Σκοπός του ήταν τέλος να υποστηρίξει γιατί σήμερα το μέλημά μας δεν πρέπει να είναι "πώς" να κατασκευάζουμε κάτι αλλά "γιατί" το κατασκευάζουμε· γιατί πρέπει να γίνει αυτό και όχι κάτι άλλο και γιατί δεν πρέπει να λειτουργούμε ως άκριτοι καταναλωτές των εκατοντάδων δομικών "προϊόντων" με τα οποία μας κατακλύζει η αγορά, αλλ' ως υπεύθυνοι δημιουργοί, με μέριμνα τόσο για το κτίριο που συνθέτουμε, όσο και για το περιβάλλον στο οποίο παρεμβαίνουμε, άλλοτε παραποιούμε και συχνότερα καταστρέφουμε.
Δεν είναι εύκολο να καταγράψω εδώ όλους όσους συνεργάτες μου με βοήθησαν στη δακτυλογράφηση και τη διόρθωση των κειμένων ή τη σχεδίαση ορισμένων από τους πίνακες αυτού του βιβλίου. Οφείλω πάντως να τους ευχαριστήσω όλους για τη συμπαράστασή τους και την κατανόηση που έδειξαν. (Χρήστος Γ. Αθανασόπουλος, Νοέμβριος 2010, από τον πρόλογο της έκδοσης)

 

Μέρος Α: Το στάδιο της χοντροκατασκευής
1. Γενικές αρχές και έννοιες
Η διαχρονική εξέλιξη της τέχνης της δομής
Συσχέτιση με τις άλλες περιοχές της τεχνικής
Η έννοια, οι αρχές κι ο ρόλος της σύγχρονης κατασκευής
Στάδια εργασίας για την ολοκλήρωση ενός κτιρίου
Συντονισμός των επί μέρους κατασκευών
Δομική προκατασκευή
2. Προγραμματισμός - μελέτη
-Προγραμματισμός
Τα δεδομένα του προγραμματισμού
το νομικό πλαίσιο
το πολεοδομικό περιβάλλον
το οικόπεδο
ο σκοπός
το κτιριολογικό πρόγραμμα
οι οικονομικές προϋποθέσεις
Τα κριτήρια για την επιλογή των μέσων
-Η μελέτη ενός τεχνικού έργου
Η τεχνική μελέτη
Η οικονομική μελέτη
3. Προεργασίες - χωματουργικά
-Αναγνώριση και αποτύπωση του χώρου
-Εργοτάξιο
Οργάνωση εργοταξίου
Ικριώματα ασφάλειας και εργασίας
Κατεδαφίσεις
-Χαράξεις
-Χωματουργικά
4. Θεμελιώσεις
-Οι θεμελιώσεις ως δομικά στοιχεία
-Είδη θεμελιώσεων
Επιμήκεις θεμελιώσεις
Θεμελιώσεις σκελετού από οπλισμένο σκυρόδεμα
Βαθειές θεμελιώσεις
Θεμελιώσεις με πασσάλους
Θεμελιώσεις μεταλλικών σκελετών
Βελτίωση της αντοχής του εδάφους
-Προστασία από τα υπόγεια νερά
5. Φέρων οργανισμός
-Δομική μορφή και φέρων οργανισμός
-Συστήματα δομής
-Τα δομικά στοιχεία του Φ.Ο.
Τα γραμμικά δομικά στοιχεία
Τα επιφανειακά δομικά στοιχεία
-Συγκρότηση του Φ.Ο. - Κτιριοδομία
Τα συνεχή φέροντα τοιχώματα
Τα συναρμολογούμενα φέροντα στοιχεία
Ο σκελετός
-Οι εφελκυόμενες κατασκευές και οι μεμβράνες
-Αρμοί διαστολής του φέροντα οργανισμού
-Νεώτερες τάσεις
-Ξυλότυποι
-Η διάταξη του σκελετού - τυποποίηση - κάναβος
-Υψηλά κτίρια - Διατάξεις φέροντα οργανισμού
6. Μέσα κατακόρυφης επικοινωνίας
-Πυρήνας κατακόρυφης κυκλοφορίας
-Η σκάλα
Το βήμα ανάβασης
Τα λειτουργικά στοιχεία της σκάλας
Τα κατασκευαστικά στοιχεία της σκάλας
Η λειτουργία, η μορφή και η θέση μιας σκάλας:
το πλάτος της σκάλας
το πλατύσκαλο
το μήκος της σκάλας
Η χάραξη
Η προστασία από την πυρκαϊά
Η κατασκευή:
οι σκάλες από μπετόν-αρμέ
οι μεταλλικές σκάλες
οι ξύλινες σκάλες
οι λίθινες σκάλες
-Κεκλιμένα επίπεδα
-Ανελκυστήρες
Η κυκλοφοριακή μελέτη
Η θέση στην κάτοψη
Τα κατασκευαστικά στοιχεία
-Κινητές σκάλες
-Κινητοί διάδρομοι
Μέρος Β: Το στάδιο της αποπεράτωσης
7. Κατακόρυφα στοιχεία πλήρωσης
-Τα εξωτερικά τοιχώματα
Τα εξωτερικά τοιχώματα ως φέροντα στοιχεία:
τοιχοδομές
πλινθοδομές
τοιχώματα από μπετόν
Τα εξωτερικά τοιχώματα ως στοιχεία πλήρωσης
Τα ανοίγματα στα τοιχώματα
Λειτουργίες των εξωτερικών τοιχωμάτων
Βασικές αρχές κτιριοδομικής σύνθεσης
Κατασκευή των εξωτερικών κουφωμάτων
-Τα εσωτερικά χωρίσματα
Λειτουργίες των εσωτερικών χωρισμάτων
Κατασκευή
8. Μονώσεις - Προστασία των κατασκευών
-Οι ανάγκες για προστασία
-Προστασία από την υγρασία
Τα υλικά στεγανοποίησης:
οι ασφαλτικές ενώσεις
οι πλαστικές και ελαστομερείς ενώσεις
τα υλικά δυο συστατικών
οι σιλικόνες
τα υλικά ανόργανων συστατικών
τα στεγανοποιητικά μάζας
τα στερεά υλικά
Προστασία από την υγρασία του εδάφους:
παράγοντες επιλογής
φάσεις κατασκευής
Προστασία από τις καιρικές συνθήκες:
προστασία της στέγασης
προστασία των αρμών διαστολής
προστασία των πλευρικών τοιχωμάτων
προστασία από την υγρασία των εσωτερικών χώρων
-Θερμομόνωση
Οι βασικές αρχές της θερμομόνωσης
Υλικά θερμομόνωσης
Η κατασκευή
-Ηλιοπροστασία
Τα κριτήρια
Οι βασικές παραδοχές
Τα κυριότερα μέτρα ηλιοπροστασίας
-Ηχοπροστασία - Ακουστική των χώρων
Ο έλεγχος του ήχου
Οι βασικές αρχές
Τα ηχητικά φαινόμενα
Η μετάδοση του ήχου
Τα βασικά μέτρα ηχοπροστασίας
Τα υλικά ηχοπροστασίας
Η κατασκευή
-Προστασία από τη φωτιά
Προστασία από τους κεραυνούς
9. Ανοίγματα και κουφώματα
-Μορφή και θέση στις όψεις
Βασικές αρχές σύνθεσης των γεωμετρικών σχημάτων
Η οργάνωση των μορφών
Ο χαρακτήρας του κτιρίου
-Μέγεθος των ανοιγμάτων
Τα κριτήρια επιλογής
Η σημασία του μεγέθους για το φωτισμό
-Η λειτουργία των κουφωμάτων [...]
-Η κατασκευή
10. Καλύψεις - Εργασίες τελειωμάτων
-Οι βασικοί στόχοι
-Επενδύσεις τοιχωμάτων και ορόφων
-Επιστρώσεις δαπέδων
-Εργασίες τελειωμάτων